---

براندازی رژیم پهلوی به رهبری امام خمینی به همراهی مردم مبتنی بر روش ها و تاکتیک هایی بوده است. این تاکتیک ها را بیشتر بشناسید

 

---

 

در طول تاریخ تمامی جنبش‌های سیاسی - اجتماعی چندین رکن اساسی برای پیشبرد اهداف خود داشته‌اند. در واقع هر جنبش حاصل تجمع و همکاری ارکانی است که بدون آنها امکان موفقیت آن بعید به نظر می‌آید. در میان این ارکان، رهبری مهم‌ترین عامل برای آغاز، تداوم، پیروزی و تثبیت نهضت‌ها و انقلاب‌ها می‌باشد.

در تعریف مفهوم رهبری آمده است که: «رهبری توانایی واداشتن دیگران به کارهایی که احتمالا در غیر این صورت انجام نمی‌دادند، مربوط می‌شود یعنی شکلی از قدرت است... بنابراین رهبری ذاتا رابطه‌ای بسیار نابرابر است. این رابطه ممکن است به دلایلی - از شناسایی طبیعی گرفته تا فشار و حتی اجبار - مورد پذیرش کسانی که تحت رهبری رهبر هستند، قرار گیرد و به این ترتیب وادار می‌شوند تا در جهتی که رهبر اشاره می‌نمایند، عمل کنند. بنابراین می‌توان رهبری سیاسی ملی را قدرتی تعریف کرد که یک فرد یا در برخی موارد، دو نفر یا عده‌ای از افراد که مشترکا عمل می‌کنند، برای هدایت اعضای جامعه سیاسی و برای اقدام در جهتی خاص به کار می‌برد.

انقلاب اسلامی به عنوان یکی از حوادث مهم‌ قرن بیستم میلادی، در راس حرکت خود رهبری امام خمینی را تجربه کرد. امام در سیر تاریخی رهبری خود توانست نهضت اسلامی را با تدابیر ویژه و با استفاده از تاکتیک‌های ویژه و متناسب مبارزاتی به سرمنزل مقصود برساند. امام با شم بالای رهبری‌اش برای هر دوره و عصر و رویداد، رهبری متناسبی را اتخاذ می‌کرد و با این عمل توانست انقلاب اسلامی را در مسیری درست به پیروزی برساند.

کتاب تاکتیک‌های مبارزاتی امام خمینی (ره) تالیف دکتر حسین احمدی در زمستان 1390 توسط انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی به چاپ رسیده است. این اثر یکی از موضوعات طرح تدوین تاریخ انقلاب اسلامی است که در مرکز اسناد انقلاب اسلامی تهیه گردیده است. این کتاب شامل سه بخش می‌باشد که در هربخش از زوایای گوناگون به تاکتیک‌های مبارزاتی امام خمینی (ره) پرداخته شده است. بخش اول با عنوان ویژگی‌های مبارزه و قیام امام خمینی (ره) شامل 3فصل، بخش دوم با موضوع دامنه و گستره‌ی مبارزاتی امام خمینی (ره)  شامل 3 فصل و بخش سوم با عنوان راهکارهای امام خمینی (ره) در دوران مبارزه شامل  4 فصل می‌باشد.

در مقدمه این کتاب می‌خوانیم :

وجود سه عنصر رهبری، حضور مردم و ایدئولوژی انقلابی برای هر انقلابی لازم است. در انقلاب اسلامی ایران نیز پیوند عمیق و آگاهانه‌ ی رهبری و مردم براساس مکتب تشیع عامل محرکه‌ ی انقلاب بود. امام خمینی (ره) روحانی مجاهد و مرجع تقلید مبارزی بود که با الهام از سیره نبی گرامی اسلام (ص) و امامان شیعه و در سایه‌ی درس‌آموزی از تاریخ اسلام و کسب تجربه از رویدادهای زندگی، مبارزه با ظلم و جور پهلوی را تکلیف شرعی و الهی دانسته و ابتدا در یک فرآیند نسبتاً طولانی با توکل برخدا و اخلاص در اعمال و رفتار خویش، با تبلیغ و ترویج اسلام ناب محمدی (ص)، مردم و فضای فکری حوزه‌های علمیه را با جریان مبارزه همراه نمود. این کتاب در چهار بخش به رشته تحریر در آمده است

بخش اول

بخش اول با عنوان ویژگی‌های مبارزه و قیام امام خمینی (ره) شامل 3 فصل می‌باشد. در فصل اول با موضوع خصوصیات شخصیتی امام خمینی (ره) و تاثیر آن بر شیوه‌ی مبارزاتی ایشان به موضوعاتی چون؛ از آغاز تولد تا هجرت به قم شامل؛ ((تاثیر روانی شهادت پدر)) و ((از اراک تا قم))، تاثیر پذیری از اساتید و اخلاق دینی شامل: ((عرفان وتذهیب نفس)) و ((تاثیر جهاد اکبر برجهاد اصغر)) پرداخته شده است.

 

در قسمتهایی از این فصل می‌خوانیم :

در روز بیستم جمادی الثانی 1320/ اول مهر 1281/ 21 سپتامبر 1902 در سالروز تولد حضرت فاطمه‌ی زهرا (س) در شهرستان خمین از توابع استان مرکزی ایران در خانواده‌ای متدین و فاضل از سلاله‌ ی پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد (ص) فرزندی چشم به جهان گشود که او را روح‌ الله نام نهادند. پدر بزرگوار وی مرحوم آیت‌ الله سید مصطفی موسوی از معاصران مرحوم آیت‌الله العظمی میرزای شیرازی بود که پس از چند سال اقامت در نجف اشرف و فراگیری علوم و معارف اسلامی به درجه‌ ی اجتهاد نایل آمد و به ایران بازگشت و در شهرستان خمین به راهنمایی و ارشاد مردم و هدایت آنان در امور دینی مشغول شد. حضور آقا سید مصطفی به سبب ناامنی و درگیری‌های خوانین محلی و هجوم یاغیان و اشرار مایه‌ی آرامش و تسلی خاطر اهالی خمین و مانع بزرگی در برابر زورگویان دولتی و خوانین ستم پیشه بود. اما هنگامی که سید مصطفی برای ابراز شکایت از ظلم و بیداد خوانین شهرستان خمین در ذیقعده 1320/ 23بهمن 1281 رهسپار اراک بود، در بین راه مورد حمله‌ی غافلگیرانه ‌ی مزدوران تروریست قرار گرفت و در سن چهل و چند سالگی به شهادت رسید. گرچه با سعی و پیگیری خانواده و اقوام مرحوم سید مصطفی، قاتل – جعفر قلی خان – در 1322ق/ 1283ش در میدان توپخانه‌ی تهران اعدام شد و بستگان سید مصطفی پیروزمندانه به خمین بازگشتند، اما حادثه‌ی مرگ پدر بعدها برای روح‌الله، که در هنگام مرگ آقا سید مصطفی چند ماه بیشتر نداشت، مایه‌ی افتخار و سرمشق زندگی شد و خاطر‌ه‌ای از ایستادگی و شجاعت در برابر ظلم و ستم خوانین و دفاع از محرومین و مستضعفین را در ذهن مردم به یادگار گذاشت و روح‌ الله نیز دوران خردسالی و نوجوانی خویش را در کنار مردم خمین به دفاع از خانه و کاشانه در مقابل اشرار و یاغیان پرداخت.

بخش دوم

بخش دوم با عنوان دامنه و گستره ‌ی مبارزاتی امام خمینی (ره) شامل 3 فصل می‌باشد. در فصل اول با عنوان امام خمینی (ره) و شیوه‌ ی مبارزه در دوران پهلوی اول موضوعاتی مانند: ظهور رضاخان و وضعیت روحانیت، رضا خان و دوران مدارا با روحانیت، رضا خان و دوران مقابله با روحانیت، امام خمینی (ره) و دیکتاتوری رضاخانی، امام خمینی (ره) و تجربه‌ آموزی از اوضاع زمانه و انتقاد از وضع موجود طرح گردیده‌ اند.

در بخشهایی از این فصل آمده است:

 «بعد از آنکه در بهمن 1303ش/1343ق مجلس شورای ملی مقام فرماندهی کل قوا را از احمد شاه گرفته و به سردار سپه تفویض کرد، در آبان 1304ش/1344ق نیز سلسله قاجاریه با فشار رضا خان و با مصوبه‌ ای منقرض شد و انگلستان و سپس شوروی بلافاصله حکومت موقت رضا خان را به رسمیت شناختند. روس‌ها حتی به منظور ابراز دوستی خود به رضا خان، نمایندگی خود را در تهران به سفارت کبری ارتقاء دادند. رضا خان برای رسیدن به قدرت و تثبیت حکومت خویش، روش واحدی را در قبال مذهب و فرهنگ دنبال نکرد و خط مشی مذهبی وی قبل از سلطنت و بعد از آن کاملاً متفاوت بود. به نظر می‌رسد یکی از دلایل موفقیت او برای رسیدن به حکومت، ریاکاری، تظاهر به دینداری و حفظ ظواهر شعائر دینی و مذهبی بود و به این وسیله توانست نظر مساعد بسیاری از مردم و روحانیون داخل و خارج را نسبت به خود جلب کند.»

بخش سوم

بخش سوم با عنوان راهکارهای امام خمینی(ره) در دوران مبارزه شامل چهار فصل می‌باشد.

در فصل اول با عنوان تاکتیک‌های مبارزاتی امام (ره) در حوزه‌ ی فرهنگ به مواردی چون: امام خمینی(ره) و حوزه‌های علمیه شامل: ((امام (ره) و مرجعیت آیت‌الله بروجردی))، ((مخالفت و ممانعت امام خمینی(ره) از انتقال توان علمی حوزه‌ی علمیه قم به نجف)) و ((اصلاحات فرهنگی امام (ره) در حوزه‌ی علمیه قم))، امام خمینی(ره) و روحانیت زمان شامل: ((بهره گیری از توان بالقوه مرجعیت شیعه)) و ((امام خمینی(ره) و روحانی نماها))، ترسیم و طراحی آرمانشهر اسلامی شامل: ((امام (ره) و حکمت و فلسفه اسلامی))،(( تبیین تئوری حکومت اسلامی))، ((بیان تئوری ولایت فقیه)) و ((تاکید بر ارزش‌های اسلامی و طرد باورهای الحادی))، تبلیغ در قاموس مبارزاتی امام خمینی(ره)شامل: ((اهمیت و اهداف تبلیغ))، ((بایسته‌های تبلیغ))، ((ابزارهای تبلیغ)) و ((اماکن تبلیغ شامل: کارکرد ارتباطی- رسانه ‌ای مسجد، کارکرد حمایتی- پشتیبانی مسجد، کارکرد فرهنگی- هویتی مسجد و مسجد و حفظ همبستگی در جامعه)) اشاره گردیده است.

در عنوان تبیین تئوری حکومت اسلامی آمده است:

«بعد از سقوط سلسله صفویه و جدا شدن علما از بدنه‌ی قدرت سیاسی، فصل تازه‌ای در زمینه‌ ی فلسفه‌ ی سیاسی و اندیشه‌ ورزی پیرامون قدرت و سیاسی در میان علمای دینی آغاز شد و زعمای مذهبی به انگیزه ‌ها و دلایل مختلفی و در شرایط زمانی و مکانی خاص به بیان دیدگاه‌های اسلام در باب سیاست و قدرت پرداختند. اما نخستین روحانی که به شکلی مجزا در قالب نظری به تحلیل و تبیین حکومت اسلامی پرداخت و به شکل عملی در راه استقرار و پیدایش آن تلاش و مجاهدت نمود حضرت امام خمینی(ره) بود.»

 این کتاب در شمارگان 2000 جلد و شامل 496 صفحه مصور می باشد.

امین شفیق

 

 

بخش تاریخ ایران و جهان تبیان

ادامه مطلب